Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát bệnh tật của Hoa Kỳ (CDC Hoa Kỳ), từ ngày 01/01/2022 đến ngày 30/9/2022, đã trên 68.000 người tại 106 quốc gia và vùng lãnh thổ bị mắc bệnh Đậu mùa khỉ, trong đó có 28 ca tử vong tại 13 quốc gia. Các ca bệnh trên người cũng đã được phát hiện tại một số quốc gia, vùng lãnh thổ thuộc khu vực Đông Nam châu Á, bao gồm: Đài Loan (03 ca), In-đô-nê-xia (01 ca), Phi-líp-pin (04 ca) và Thái Lan (08 ca).

Tổ chức Y tế thế giới tuyên bố đợt bùng phát bệnh Đậu mùa khỉ năm 2022 là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng được quốc tế quan tâm. Phần lớn các ca bệnh có chẩn đoán xác định ở các quốc gia không có dịch bệnh lưu hành là ở Châu Âu và Bắc Mỹ.

Bệnh Đậu mùa khỉ là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút thuộc giống Orthopoxvirus, họ Poxviridae gây ra (có 02 biến chủng Tây Phi và biến chủng lưu vực Công-gô). Các ca bệnh xảy ra trong năm 2022 đều là biến chủng ở Tây Phi. Bệnh có thể lây truyền giữa người với các loài động vật linh trưởng, loài gặm nhấm nhỏ, sóc và chó nhà.

Mặc dù vi rút Đậu mùa khỉ có thể lây nhiễm trên nhiều loài động vật có vú, tuy nhiên đến nay, hầu hết các ca bệnh Đậu mùa khỉ được ghi nhận trên người; ca bệnh phát hiện trên động vật rất ít; đường lây lan chủ yếu từ người sang người là do tiếp xúc gần với người mắc bệnh.

Vào năm 2003, một đợt bùng phát bệnh Đậu mùa khỉ đáng chú ý đã xảy ra ở Hoa Kỳ, khi đó những loài gặm nhấm bị nhiễm bệnh được nhập khẩu từ Châu Phi để làm vật nuôi đã lây lan vi rút sang những con chó nuôi trên đồng cỏ, sau đó lây nhiễm sang 40 người ở miền Trung Tây ở 06 tiểu bang. Tháng 8/2022, tại Pháp đã ghi nhận một trường hợp người mắc bệnh Đậu mùa khỉ làm lây nhiễm vi rút sang chó nuôi.

Trước diễn biến tình hình dịch bệnh phức tạp trên thế giới và tại các nước trong khu vực, nguy cơ bệnh Đậu mùa khỉ xâm nhiễm và lây lan trong nước vào thời gian tới là rất cao. Để chủ động phòng ngừa lây truyền bệnh Đậu mùa khỉ ở động vật và giảm thiểu nguy cơ vi rút Đậu mùa khỉ lây từ động vật sang người, Bộ Nông nghiệp và PTNT đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các sở, ngành liên quan và UBND các cấp khẩn trương hực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh động vật theo quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, đồng thời tổ chức phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 680/CĐ-TTg ngày 01/8/2022. Bên cạnh đó, tổ chức thực hiện truyền thông tới người dân và cộng đồng về tình hình dịch bệnh và các biện pháp dự phòng dịch bệnh Đậu mùa khỉ theo khuyến cáo của Bộ Y tế.

Trong đó, nhấn mạnh đặc điểm bệnh Đậu mùa khỉ là bệnh truyền nhiễm rất nguy hiểm có thể lây truyền giữa người và các loài động vật linh trưởng, loài gặm nhấm nhỏ và chó nhà. Khuyến cáo người dân chủ động thông báo với cơ quan thú y khi phát hiện động vật (bao gồm động vật nuôi và động vật hoang dã) có triệu chứng nghi ngờ, mắc bệnh (con vật có các biểu hiện ốm như sốt, bỏ ăn, ăn ít, phát ban và có xuất hiện nhiều mụn nước trên da); khuyến cáo người bị Đậu mùa khỉ không nên vuốt ve, âu yếm, ôm, hôn, ngủ chung, ăn chung… với thú cưng.

Mặt khác, giám sát chặt chẽ các trường hợp động vật nhập cảnh nghi nhiễm bệnh, đặc biệt động vật xuất phát từ quốc gia, vùng lãnh thổ có dịch bệnh Đậu mùa khỉ. Chủ động xây dựng kế hoạch, bố trí nguồn lực phục vụ công tác phòng, chống trong trường hợp dịch bệnh Đậu mùa khỉ xảy ra trên động vật.

Khi phát hiện hoặc nhận được thông tin về các trường hợp nghi ngờ động vật mắc bệnh Đậu mùa khỉ, thông báo ngay cho cơ quan chuyên môn thú y của địa phương hoặc chính quyền địa phương; cơ quan chuyên môn thú y chủ động phối hợp với cơ quan y tế và các cơ quan liên quan tổ chức điều tra ổ dịch, lấy mẫu bệnh phẩm, xét nghiệm phát hiện tác nhân gây bệnh trong phòng thí nghiệm và thực hiện các giải pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định.