Trước đó, để chủ động kiểm soát có hiệu quả dịch bệnh Cúm trên gia cầm, các loài động vật mẫn cảm, đặc biệt không để xảy ra trường hợp người bị nhiễm, tử vong vì bệnh CGC trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã ban hành Công văn số 980/BNN-TY đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quan tâm, chỉ đạo các cơ quan liên quan, chính quyền các cấp tập trung các nguồn lực và khẩn trương thực hiện những nội dung sau:
Ưu tiên bố trí nguồn lực để tổ chức thực hiện nghiêm, có hiệu quả Quyết định số 172/QĐ-TTg ngày 13/02/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh Cúm gia cầm, giai đoạn 2019 - 2025”; Công điện số 58/CĐ-TTg ngày 16/6/2024 của Thủ tướng Chính phủ; Chỉ thị số 8974/CT-BNN-TY ngày 26/11/2024; Công văn số 9604/BNN-TY ngày 17/12/2024 của Bộ Nông nghiệp và PTNT.
Đối với địa phương có ổ dịch CGC chưa qua 21 ngày, cần tập trung các nguồn lực để khẩn trương xử lý dứt điểm các ổ dịch, không để dịch bệnh dây dưa kéo dài, lây lan diện rộng; thực hiện công bố dịch và tổ chức phòng, chống dịch theo đúng quy định; xử lý nghiêm các trường hợp không báo cáo dịch bệnh, bán chạy, giết mổ gia cầm mắc bệnh, vứt xác gia cầm ra môi trường dẫn đến lây lan dịch bệnh.
Rà soát, tổ chức tiêm phòng mới, tiêm phòng bổ sung vắc xin phòng bệnh CGC cho đàn gia cầm, bảo đảm đạt tối thiểu trên 80% tổng đàn tại thời điểm tiêm.
Tổ chức tốt việc giám sát chủ động, lấy mẫu xét nghiệm, phát hiện sớm, kịp thời cảnh báo và xử lý triệt để các trường hợp dương tính với vi rút CGC, các ổ dịch mới phát sinh, không để lây lan diện rộng và thông báo kịp thời cho ngành y tế khi phát hiện các ổ dịch trên đàn gia cầm.
Hướng dẫn chủ chăn nuôi gia cầm tăng cường áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, các biện pháp chủ động phòng dịch bệnh, tiêm phòng vắc xin CGC cho đàn gia cầm.
Tổ chức giám sát chặt chẽ việc tập kết, buôn bán gia cầm và các sản phẩm từ gia cầm; xử lý nghiêm đối với các trường hợp vận chuyển, buôn bán gia cầm, sản phẩm từ gia cầm nhập lậu qua biên giới, không rõ nguồn gốc. Tăng cường kiểm tra việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, nhất là tại các cơ sở chế biến, tiêu thụ và vận chuyển gia cầm.
Chỉ đạo ngành Y tế chủ động triển khai các hoạt động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh viêm đường hô hấp có tiền sử tiếp xúc với gia cầm, sản phẩm gia cầm để cách ly, điều trị và quản lý kịp thời, tránh lây nhiễm cho cộng đồng.
Tổ chức tuyên truyền sâu rộng về tình hình dịch bệnh CGC, đảm bảo vệ sinh trong chăn nuôi, giết mổ gia cầm, không sử dụng gia cầm không rõ nguồn gốc, gia cầm, sản phẩm từ gia cầm chưa qua kiểm dịch; sử dụng thịt gia cầm phải nấu chín, không ăn tiết canh,…; thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh CGC.
Chủ động báo cáo kịp thời, đầy đủ, chính xác tình hình dịch bệnh CGC trên Hệ thống Quản lý thông tin dịch bệnh động vật (VAHIS).
Chỉ đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, Ủy ban nhân dân các cấp thành lập các đoàn công tác tổ chức kiểm tra, đôn đốc công tác phòng, chống dịch bệnh CGC, xây dựng các cơ sở, vùng chăn nuôi an toàn dịch bệnh.
Bộ Nông nghiệp và PTNT cho biết, tình hình dịch bệnh Cúm gia cầm (CGC) trên thế giới: Theo thông tin từ Tổ chức Thú y thế giới (WOAH) năm 2024 đã ghi nhận 960 ổ dịch CGC trên toàn cầu; số gia cầm mắc bệnh là hơn 83,7 triệu con, số gia cầm chết, hủy là hơn 79 triệu con. Trên người, theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) có các ca mắc CGC A/H5N1 (46 ca tại Hoa Kỳ, 01 ca tại Canada, 01 ca tại Úc, 01 ca tại Ấn Độ và đặc biệt tại Căm-pu-chia có 10 ca), A/H5N2 (01 ca tại Mexico), A/H5N6 (03 ca tại Trung Quốc), A/H9N2 (16 ca tại Trung Quốc, 01 ca tại Ấn Độ, 01 ca tại Ghana) và A/H10N3 (01 ca tại Trung Quốc); tại Hoa Kỳ, theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) từ tháng 3/2024 đến nay, bệnh Cúm A/H5 đã được ghi nhận trên 440 con bò sữa tại 15 bang và vào tháng 10/2024, vi rút Cúm A/H5 lần đầu tiên phát hiện trên lợn ở quốc gia này; theo thông tin từ Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát bệnh tật Hoa Kỳ (USCDC), năm 2024 tại Hoa Kỳ đã có 66 người mắc bệnh CGC, trong đó có 01 trường hợp tử vong.
Tình hình dịch bệnh CGC trong nước: (i) Trên gia cầm: Theo số liệu báo cáo của các cơ quan quản lý chuyên ngành thú y địa phương trong năm 2024, cả nước đã xảy ra 14 ổ dịch CGC A/H5N1 tại 09 tỉnh, thành phố, làm gần 100 nghìn con gia cầm mắc bệnh, bị chết và bị tiêu hủy (tăng 2,67 lần so với cùng kỳ năm 2023), có 02 ổ dịch CGC A/H5N1 trên động vật hoang dã (hổ, báo) nuôi nhốt tại các tỉnh Long An và Đồng Nai. Từ đầu năm 2025 đến nay, đã xảy ra 06 ổ dịch CGC A/H5N1 tại 04 tỉnh Tuyên Quang, Nghệ An, Tiền Giang và Long An với số gia cầm mắc bệnh, chết và tiêu hủy bắt buộc là trên 17.245 con (tăng hơn 6 lần so với cùng kỳ năm 2024); (ii) Trên người: Theo cáo cáo của ngành y tế đã có 01 người bị nhiễm và tử vong do Cúm A/H5N1 (tại tỉnh Khánh Hòa vào ngày 23/3/2024) và 01 người nghi bị nhiễm Cúm A/H5 (tại tỉnh Long An vào ngày 07/11/2024); ngoài ra cũng đã phát hiện 01 ca người mắc CGC A/H9N2 (tại tỉnh Tiền Giang ngày 16/3/2024) và 01 ca người mắc Cúm lợn chủng H1N1 (tại tỉnh Sơn La ngày 01/6/2024).
Tấn Thuận