Tại buổi làm việc, các chuyên gia của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam đã giới thiệu về dự án “Xây dựng kế hoạch và tài liệu tập huấn duy trì sự ổn định hình thái sông ở ÐBSCL”. Đây cũng là tên gói thầu số 2 do Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam phối hợp với các đơn vị thực hiện, triển khai từ năm 2021 đến tháng 5 năm 2023. Dự án này là 1 trong 4 gói thầu thuộc dự án “Quản lý khai thác cát bền vững tại ÐBSCL” do Quỹ Sáng kiến khí hậu quốc tế (IKI) - BMU của Chính phủ Cộng hòa Liên bang Ðức tài trợ, được thực hiện từ tháng 7 năm 2019 đến tháng 5 năm 2024, đơn vị thực hiện là Tổng cục Phòng, chống thiên tai phối hợp với Quỹ Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới tại Việt Nam.

Theo thông tin từ các chuyên gia, cát lòng sông là tài nguyên đặc biệt cần thiết cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt ở ĐBSCL, cát lòng sông được khai thác và sử dụng khá lớn với mục đích chủ yếu là làm vật liệu xây dựng và san lắp nền. Tuy nhiên, hiện nay vấn đề khai thác cát ở ĐBSCL phải đối mặt với rủi ro giảm lượng cát hàng năm cho ảnh hưởng từ hậu quả xây dựng đập thượng nguồn; biến đổi khí hậu; khai thác quá mức làm mất cân bằng sinh thái, mất ổn định hình thái sông; sạt lở, xói lở, bồi lắng mất kiểm soát ở hạ lưu… Vì vậy, thông qua dự án, các chuyên gia xây dựng kế hoạch và tài liệu tập huấn để duy trì sự ổn định hình thái sông ở ÐBSCL, duy trì sinh kế và hệ sinh thái ở ĐBSCL bao gồm xác định vị trí các mỏ có thể khai thác cát với các rủi ro về sạt lở trong các điều kiện biên khác nhau.

Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam cùng với các đối tác đã tiến hành tham vấn cộng đồng và quan điểm của các bên liên quan; khảo sát địa hình và thủy văn tại các địa phương chủ yếu ở lưu vực sông Tiền, sông Hậu vùng ĐBSCL; lấy mẫu và thu thập số liệu; xây dựng các mô hình mô phỏng... Tại buổi làm việc, các đại biểu cùng trao đổi, thảo luận những nội dung về xây dựng cơ sở dữ liệu ngân hàng và tổng lượng trầm tích; giải pháp tăng cường nhận thức của cộng đồng về tác động của khai thác cát và sỏi không bền vững; thúc đẩy tìm kiếm nguồn nguyên liệu thay thế cát sỏi trong lĩnh vực xây dựng; xây dựng các khuyến nghị, hướng dẫn về khai thác cát sỏi bền vững lồng ghép trong chính sách phòng, chống thiên tai và phát triển bền vững ở ĐBSCL.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Nguyễn Ngọc Hè bày tỏ quan tâm đến dự án và khẳng định TP Cần Thơ sẵn sàng phối hợp với Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam và các đối tác trong quá trình tiếp cận, thực hiện gói thầu, dự án. Phó Chủ tịch UBND thành phố nhận định gói thầu, dự án trên mang tính thực tiễn cao; thông qua đó, cung cấp những thông tin hữu ích, giải pháp hiệu quả trong công tác quản lý khoáng sản lòng sông, khai thác bền vững nguồn tài nguyên cát trên địa bàn TP Cần Thơ nói riêng và vùng ÐBSCL nói chung.